در مقاله قبلی به نکاتی در رابطه با روش تشخیص قطعات الکترونیکی اصل اشاره کردیم..

۴ گزینه اصلی و استاندارد را برای تشخیص قطعات الکترونیکی اصل معرفی کردیم که در اینجا به تشریح آنها می پردازیم.

بهتر است از تامین کننده معتبر خرید کنیم:

زمانی که ما از تامین کننده معتبر خرید کنیم.احتمال تهیه قطعات الکترونیکی اصل زیاد است.باید در مرحله اول این تامین کننده ها و فروشنده ها را شناسایی کنیم. این کار زیاد پیچیده ای نیست. کافی ست به سایت شرکت برند مورد نظرمراجعه نماییم. اسامی نمایندگان و فروشندگان معتبر در سایت درج شده است.

اما ما در ایران یک مشکل داریم. اینکه بسیاری از شرکت های معتبر، نماینده رسمی ندارند. یا بسیاری از محصولات اصلا چیزی به نام نمایندگی ندارند.برای این امر بهتر است. خرید خود را با مشورت افراد باتجربه انجام دهیم.

چگونه قطعات الکترونیکی اصلی را از روی ظاهر آنها تشخیص دهیم؟

درقطعات الکترونیکی تقلبی لیبل گذاری و ترمیم پکیج خیلی ضعیف تراز قطعات الکترونیکی اصل است. زیرا سعی میکنند پکیج را بازسازی کنند. این به ما کمک میکند در خیلی موارد از روی ظاهر این مشکلات را تشخیص دهیم.اما همانطور که در مقاله قبلی اشاره کردیم .برخی از این خطاها تنها با ذره بین یا میکروسکوپ دیده میشوند. به عمل روکش کشیدن روی بدنه قطعه   Sand Blasting  و به عمل برچسب گذاری  Blacktopping گفته میشود.

یک نمونه تفاوت قطعه الکترونیکی اصل و تقلبی

عملیات برچسب گذاری و کشیدن روکش تقلبی چه اثراتی روی قطعه دارد؟

زمانی که متقلبان سعی میکنند، روی قطعه روکش جدید ایجاد کنند.احتمال خیلی زیاد باعث ESD  شدن قطعه یا خراب شدن آن می شوند.احتمالا یکسری ذرات روی پایه های قطعه باقی بماند. این اتفاق در قطعات الکترونیکی اصل نمی افتد. احتمال دارد که فرآیند روکش گذاری ناقص انجام شود. به همین دلیل سطح کار را به خوبی پوشش نخواهد داد.این اختلال ها را با ذره بین میتوان مشاهده کرد.

Remark یکی دیگر از مواردی ست که روی قطعات تقلبی انجام میشود.به علت اینکه این عملیات نیز دقت بالایی ندارد. احتمال دارد که سطح قطعه الکترونیکی غیر صیقلی شود.سیاهی زیادی به وجود آید. حفره ها و سوراخ های قطعه دچار مشکل شود.

در زیر، اثراتی در قطعات الکترونیکی تقلبی را می بینیم. از دید یک شخص مجرب در تأمین قطعات، اثراتی فاحش در یک قطعه الکترونیکی می باشد. با اولین نگاه متوجه این موارد می شوید.

مشاهده اثر remarked روی قطعه زیر ذره بین

در شکل زیر دقت کنید یکسری حفره در شکل سمت چپ پوشیده شده اند. زیرا این قطعه تقلبی می باشد. متقلبان برای عملیات rename  مجبور به پوشاندن آنها شده اند.اما در قطعات اصلی این بخش شفاف است.

حفره ها و سوراخ های پوشیده شده در قطعه تقلبی برای پوشاندن اشتباه تغییر نام و برچسب

در قطعات الکترونیکی تقلبی ، به شفافیت  قطعات الکترونیکی اصل  توجهی نمی شود.حتی گاهی شفافیت رو و زیر قطعه نیز متفاوت میشود.

تفاوت شفافیت قطعه اصلی و تقلبی

در قطعات الکترونیکی تقلبی،مارک گذاری جوهر افشان، نامرتب و اشتباه دیده میشود:

معمولا در شرکت های اصلی و معتبر جهت درج مارک از لیزر استفاده میشود. ولی متقلب ها معمولا از جوهرافشان برای اینکار استفاده میکنند.شخصی که یک تولید کننده با تجربه باشد.با دیدن برخی از قطعات الکترونیکی اصل و تقلبی کامل متوجه تفاوت ها میشود.این تفاوت ها در قرارگیری برچسب قطعات، ناهماهنگ بودن ضخامت نوشته ها و … میباشد.

تفاوت مارک گذاری قطعه الکترونیکی اصلی و تقلبی

اصولا در شرکت هایی که قطعات الکترونیکی اصل تولید میکنند.نظم و هماهنگی بین نوشته ها اهمیت دارد. برچسب ها دقیقا در جایگاه خود قرار میگیرند.اما در نوع تقلبی به هیچ کدام از این موارد دقتی نمی شود.حتی گاهی غلط های املایی در متن های قطعه دیده میشود.تاریخ ها دقیق و نادرست است.

مارک قبلی از زیر مارک جدید مشخص است :

با کمی دقت روی مارک های قطعات الکترونیکی میتوان متوجه شد اگر تقلبی باشد. مارک قبلی از زیر مارک جدید مشاهده میشود.

تکه های فلزی بیرون از بدنۀ پلاستیکی آی سی:

احتمال دارد برای شما هم پیش آمده باشد. که یک قطعه بیرون زده از داخل IC  را دیده باشید. این نشانه تقلبی بودت قطعه می باشد. زیرا هیچ شرکت تولید کننده قطعات الکترونیکی اصل اینکار را نمیکند.

وجود مایع فلاکس و حتی قلع بر روی قطعه:

زمانی که قطعه ای دمونتاژ میشود.احتمال اینکه مقداری مایع فلاکس روی آن باقی بماند وجود دارد.

 پایه های آی سی های BGA تقلبی:

اگر شخصی این قطعات را به خوبی بشناسد. در زیر میکروسکوپ به راحتی اثرات مخرب قطعه تقلبی بر روی آنها را تشخیص میدهد.

 بدنه و پایه های قطعات THD مشکل دار :

به دلیل وجود پایه ها و جنس بعضی از قطعات الکترونیکی THD ساخت آنها به صورت تقلبی راحت نیست.در زیر یک قطعه الکترونیکی اصلی و تقلبی آن را مشاهده میکنید.

ترانزیستور تقلبی و اصل

استفاده از حلال هایی مثل استون برای پی بردن به قطعات تقلبی:

زمانی که از روی ظاهر نمی توان تفاوت قطعات الکترونیکی اصل و تقلبی را تشخیص داد.به کمک یک حلال باید نشانه ها را پاک کنیم. به عنوان مثال اگر گوش پاک کنی را با استون پر کنیم. سپس آن را روی سطح یک قطعه بکشیم. نباید گوش پاک کن رنگ قطعه را به خود بگیرد.

تشخیص قطعات الکترونیکی اصلی با توجه به عملکرد آنها:

در مقالات قبلی روش های تست سلامت قطات را برای شما تشریح کردیم. در صورتی که از ظاهر قطعه متوجه نشدید. می توانید از تست های سلامت قطعات کمک بگیرید.زمانی که شما به ساخت برد الکترونیکی مشغول هستید.یا سفارش طراحی برد الکترونیکی انبوه دارید. مسلما زمان گذاشتن برای این قضیه مهم است.

طبق استاندارد SAE  و یا بطور کلی باید برای تشخیص قطعات الکترونیکی اصل تست های لازم انجام شود.مثلا برای خازن بهتر است تست های زیر صورت گیرد:

۱- ظرفیت و تحمل خازن در دمای اتاق، دمای حداقل و دمای حداکثر
۲- جریان نشتی
۳- ESR

تشخیص قطعات الکترونیکی اصلی با استفاده از X-ray:

استفاده از اشعه X یکی از روش های مناسب  برای تشخیص قطعات الکترونیکی اصل می باشد.با کمک این روش حتی میزان کیفیت قطعه نیز مشخص می شود.اگر تصویر اشعه قابل درک نبود. میتوان آن را برای پشتیبان ارسال کرد.اما در بعضی موارد مشکل به وضوح در قطعه مشخص میشود. به عنوان مثال اگر قطعهای چیپ سیسکونی نداشته باشد.یا پایه ها به چیپ متصل نشده باشند.به راحتی تشخیص داده میشود.

احتمال دارد تصویر اشعه X  در برخی موارد برای قطعات مشابه، متفاوت باشد.میتوانیم از شرکت تولید کننده کمک بگیریم. اصولا قطعات الکترونیکی اصل مدارهای محافظ دارند. مثلا خازن های تانتالیوم اصل یک فیوز داخلی دارند. اما خازن های تقلبی این را ندارند.این نکته با اشعه قابل تشخیص است.